".........Όσοι ζουν έχουν ελπίδες, μόνο οι νεκροί δεν μπορούν να ελπίζουν......!"
Θεόκριτος
H θλίψη και η κατάθλιψη
Άραγε είναι το ίδιο; Πόσο συχνά βιώνουμε καταστάσεις που μας προκαλούν θλίψη και πόσο συχνά δεν χρησιμοποιούμε την έκφραση 'έχω κατάθλιψη' ή 'είμαι οριακά στο να πάθω κατάθλιψη'. Μήπως αν εντοπίσουμε τις διαφορές και εστιάσουμε σε αυτό που μας συμβαίνει πραγματικά είναι ευκολότερο να βγούμε και από αυτή την κατάσταση;
H Kατάθλιψη: Eίναι μια παθολογική κατάσταση που διαρκεί πάνω από έξι μήνες,
με κύρια χαρακτηριστικά τη σχεδόν αδιάκοπη στενοχώρια και το αίσθημα κόπωσης.
Συνοδεύεται από έναν αριθμό συμπτωμάτων, όπως αϋπνία ή υπερυπνία, ανορεξία ή υπερφαγία,
ελάττωση την ενεργητικότητας και της σεξουαλικής επιθυμίας.
H θλίψη και η κατάθλιψη έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τον ψυχικό πόνο.
Γιατί, λοιπόν, έχει τόσο σημασία να αποσαφηνίσουμε τη διαφορά μεταξύ των δύο;
Aκούγεται αρχικά παράδοξο, αλλά κατά κάποιον τρόπο ο θρήνος και η κατάθλιψη είναι σχεδόν αντίθετα. Παρά την αμηχανία που μπορεί να προκαλεί σε κάποιους γύρω του ο άνθρωπος που επιτρέπει στον εαυτό του να θρηνήσει για την απώλεια μιας σχέσης ή μιας κατάστασης, εντούτοις δεν πέφτει σε κατάθλιψη. Aντίθετα, μέσα από το θρήνο, ο πόνος εκφράζεται και σταδιακά εκτονώνεται.
H εκτόνωση αυτή επιτρέπει στον άνθρωπο που βιώνει τον πόνο να συνειδητοποιήσει την απώλεια και τελικά να την αποδεχθεί. Mε την πάροδο του χρόνου η απώλεια γίνεται μέρος της καινούργιας ζωής του. Σταδιακά, αρχίζει να επενδύει συναισθηματικά στο τώρα, ενώ το χθες μετατρέπεται σε αναμνήσεις.
Πηγή: http://www.vita.gr/
Η θλίψη αποτελεί ένα πολύ 'συνηθισμένο' και οικείο συναίσθημα, που όλοι σχεδόν οι άνθρωποι το βιώνουν αρκετές φορές σε όλη τους τη ζωή. Σε περιόδους θλίψης τα άτομα αισθάνονται την ανάγκη να μείνουν μόνα τους, δεν έχουν διάθεση για δραστηριότητες, καταλαμβάνονται από αρνητικές σκέψεις και περιγράφουν την κατάσταση τους με φράσεις όπως <<νιώθω πεσμένος>>, <<αισθάνομαι ένα κενό>>, <<δεν με ενδιαφέρει τίποτα>>.
Η μελαγχολική διάθεση μπορεί να οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή να εμφανιστεί χωρίς εμφανή, για το ίδιο το άτομο, αίτια, τα οποία αναγνωρίζονται με τη βοήθεια ειδικού (π.χ. "δεν συνέβη τίποτα θλιβερό στη ζωή μου αλλά εγώ νιώθω μέσα μου μια απροσδιόριστη θλίψη και ένα μεγάλο βάρος στο στήθος").
Ο βαθμός της θλίψης που βιώνει ένα άτομο εξαρτάται, μεταξύ άλλων, και από την προσωπικότητα του. Συνήθως, οι κοινωνικοί και εξωστρεφείς άνθρωποι, που εκφράζουν τα συναισθήματα τους και νιώθουν ότι 'ανήκουν' μέσα σε σχέσεις αγάπης κα αποδοχής, βιώνουν τη θλίψη με μικρότερη ένταση ή βρίσκουν ευκολότερα διέξοδο από αυτή.
Αντίθετα, όσοι δεν επικοινωνούν τα συναισθήματα τους, τα συσσωρεύουν και νιώθουν μόνοι, είναι πιο ευάλωτοι στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, βιώνουν τη θλίψη με ένταση και δυσκολεύονται να βρουν λειτουργικές λύσεις (π.χ. "μου είναι δύσκολο να μιλήσω για το πόσο άσχημα νιώθω, ποτέ δεν το έκανα με κανέναν").
Γενικότερη αρχή είναι ότι όσο "δεν μιλά το στόμα σας" για αυτά που νιώθετε/ θέλετε/ αποστρέφεστε, είναι πολύ πιθανό να αρχίσει "να μιλά το σώμα σας", εμφανίζοντας ψυχοσωματικά συμπτώματα (κεφαλαλγίες, στομαχόπονους, αϋπνίες, βουλιμία /ανορεξία, πόνους στη μέση και στο στήθος κ.α.), δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο θλίψης- ψυχοσωματικών -αδιεξόδου - θλίψης κ.ο.κ.
Όλοι μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη της κατάστασης που τους προκαλεί θλίψη και σταδιακά να βρουν τους τρόπους να την αλλάξουν. Αρκεί να μην περιμένουν να έρθει η χαρά από μόνη της ή να τους την προσφέρουν οι άλλοι (π.χ. "μόνο αν ο σύζυγος μου ήταν πιο πολύ στο σπίτι θα ήμουν χαρούμενη"/ "αν έκανα ένα δεύτερο παιδί θα έβρισκα πάλι τη χαρά και το νόημα ζωής που έχασα").
Ένα πρώτο βήμα είναι να αφήσετε για λίγο τα 'πρέπει' και να εστιάσετε στο πως 'θέλετε' να είναι για σας η καθημερινότητα σας, οι σχέσεις σας, η ζωή σας! Κανείς δεν μπορεί να φτάσει έναν στόχο αν πρώτα δεν τον έχει ονειρευτεί βήμα προς βήμα.
Όταν το αίσθημα της θλίψης επιμένει και εντείνεται κάνοντας το άτομο που τη βιώνει να νιώθει 'ανήμπορο' να απαλλαγεί τα συμπτώματα του τότε σκόπιμο θα ήταν να τα διερευνήσει και να τα αντιμετωπίσει με τη βοήθεια ενός ειδικού.
Μεταξύ άλλων παραγόντων, οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις που έχουν τα άτομα, παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των 'δυσφορικών' συναισθημάτων. Τα άτομα που βιώνουν έντονη θλίψη χρειάζεται αρχικά να μάθουν να αντιμετωπίζουν όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους μέσω μιας ρεαλιστικής οπτικής. Όπως έγραψε και ο Μένανδρος "αν διαλέγουμε να θυμόμαστε πάντα τα λυπηρά γεγονότα της ζωής μας, χωρίς να αντιπαραθέτουμε σε αυτά κάτι ευχάριστο που θα έρθει στο μέλλον, τότε όλη η ζωή μας θα είναι ένας διαρκής πόνος".
Εκτός από αυτούς που αναγνωρίζουν τη θλίψη τους και ζητούν βοήθεια, υπάρχουν κάποιοι που πιέζουν τον εαυτό τους, καμουφλάρουν και μεταμφιέζουν τα συναισθήματα τους, φοράνε μια 'χαμογελαστή μάσκα' που από κάτω κρύβει ένα θλιμμένο ή θυμωμένο πρόσωπο. Αν παγιωθεί αυτή η 'αντιστροφή των συναισθημάτων' (π.χ."είμαι απογοητευμένη από το γάμο μου αλλά μπροστά στους γονείς μου δείχνω χαρούμενη για να μην πάρουν την ικανοποίηση ότι είχαν δίκιο όταν μου έλεγαν να μην τον παντρευτώ" / "θέλω να κλάψω αλλά αναγκάζομαι να δείχνω χαρούμενη για να μην στεναχωρήσω το παιδί και τον άνδρα μου που δεν μου φταίνε σε τίποτα") τότε οι άνθρωποι παύουν να αναγνωρίζουν το τι πραγματικά νιώθουν. Αποξενωμένοι από τα συναισθήματα τους σταδιακά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τι θέλουν (ανάγκες), ποιοι είναι (ταυτότητα εαυτού) και που πάνε (σκοπός ζωής).
Όταν αμφισβητούμαι ή / και εγκλωβίζουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας, η σύγχυση που προκαλείται επηρεάζει την αυτοεκτίμηση-αυτοπεποίθηση μας, την υγεία μας, τη συμπεριφορά μας, τις σχέσεις μας, την εργασία μας και γενικότερα όλη τη ζωή μας.
Τα συναισθήματα και οι ανάγκες είναι αναπόσπαστο μέρος του εαυτού μας. Ο καθένας έχει την πλήρη ευθύνη του τι νιώθει, πότε το νιώθει και πως το εκφράζει. Οφείλουμε να τα αναγνωρίζουμε, να τα εκφράζουμε, να τα ελέγχουμε για να νιώθουμε κυρίαρχοι του εαυτού μας και ικανοί να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα.
Σεβόμενοι τα συναισθήματα μας -δίνοντας τους χώρο και χρόνο να εκφραστούν-, γνωρίζουμε τον εαυτό μας καλύτερα, δημιουργούμε ειλικρινείς και ουσιαστικές σχέσεις, βρίσκουμε την εσωτερική μας δύναμη για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και τον τρόπο να δημιουργήσουμε περισσότερο ευχάριστες συνθήκες ζωής.
Δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να αναγνωρίσει, με τα 'μάτια της ψυχής του', αν αυτά που έμαθε για να επιβιώσει του επιτρέπουν και να ζει ευχάριστα!
Κατερίνα Κ. Μιχαηλίδου
Σύμβουλος - Ψυχοθεραπεύτρια
Πηγή: http://www.eviaportal.gr/content.asp?ID=382
Θεόκριτος
H θλίψη και η κατάθλιψη
Άραγε είναι το ίδιο; Πόσο συχνά βιώνουμε καταστάσεις που μας προκαλούν θλίψη και πόσο συχνά δεν χρησιμοποιούμε την έκφραση 'έχω κατάθλιψη' ή 'είμαι οριακά στο να πάθω κατάθλιψη'. Μήπως αν εντοπίσουμε τις διαφορές και εστιάσουμε σε αυτό που μας συμβαίνει πραγματικά είναι ευκολότερο να βγούμε και από αυτή την κατάσταση;
H Kατάθλιψη: Eίναι μια παθολογική κατάσταση που διαρκεί πάνω από έξι μήνες,
με κύρια χαρακτηριστικά τη σχεδόν αδιάκοπη στενοχώρια και το αίσθημα κόπωσης.
Συνοδεύεται από έναν αριθμό συμπτωμάτων, όπως αϋπνία ή υπερυπνία, ανορεξία ή υπερφαγία,
ελάττωση την ενεργητικότητας και της σεξουαλικής επιθυμίας.
H θλίψη και η κατάθλιψη έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τον ψυχικό πόνο.
Γιατί, λοιπόν, έχει τόσο σημασία να αποσαφηνίσουμε τη διαφορά μεταξύ των δύο;
Aκούγεται αρχικά παράδοξο, αλλά κατά κάποιον τρόπο ο θρήνος και η κατάθλιψη είναι σχεδόν αντίθετα. Παρά την αμηχανία που μπορεί να προκαλεί σε κάποιους γύρω του ο άνθρωπος που επιτρέπει στον εαυτό του να θρηνήσει για την απώλεια μιας σχέσης ή μιας κατάστασης, εντούτοις δεν πέφτει σε κατάθλιψη. Aντίθετα, μέσα από το θρήνο, ο πόνος εκφράζεται και σταδιακά εκτονώνεται.
H εκτόνωση αυτή επιτρέπει στον άνθρωπο που βιώνει τον πόνο να συνειδητοποιήσει την απώλεια και τελικά να την αποδεχθεί. Mε την πάροδο του χρόνου η απώλεια γίνεται μέρος της καινούργιας ζωής του. Σταδιακά, αρχίζει να επενδύει συναισθηματικά στο τώρα, ενώ το χθες μετατρέπεται σε αναμνήσεις.
Πηγή: http://www.vita.gr/
Η θλίψη αποτελεί ένα πολύ 'συνηθισμένο' και οικείο συναίσθημα, που όλοι σχεδόν οι άνθρωποι το βιώνουν αρκετές φορές σε όλη τους τη ζωή. Σε περιόδους θλίψης τα άτομα αισθάνονται την ανάγκη να μείνουν μόνα τους, δεν έχουν διάθεση για δραστηριότητες, καταλαμβάνονται από αρνητικές σκέψεις και περιγράφουν την κατάσταση τους με φράσεις όπως <<νιώθω πεσμένος>>, <<αισθάνομαι ένα κενό>>, <<δεν με ενδιαφέρει τίποτα>>.
Η μελαγχολική διάθεση μπορεί να οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή να εμφανιστεί χωρίς εμφανή, για το ίδιο το άτομο, αίτια, τα οποία αναγνωρίζονται με τη βοήθεια ειδικού (π.χ. "δεν συνέβη τίποτα θλιβερό στη ζωή μου αλλά εγώ νιώθω μέσα μου μια απροσδιόριστη θλίψη και ένα μεγάλο βάρος στο στήθος").
Ο βαθμός της θλίψης που βιώνει ένα άτομο εξαρτάται, μεταξύ άλλων, και από την προσωπικότητα του. Συνήθως, οι κοινωνικοί και εξωστρεφείς άνθρωποι, που εκφράζουν τα συναισθήματα τους και νιώθουν ότι 'ανήκουν' μέσα σε σχέσεις αγάπης κα αποδοχής, βιώνουν τη θλίψη με μικρότερη ένταση ή βρίσκουν ευκολότερα διέξοδο από αυτή.
Αντίθετα, όσοι δεν επικοινωνούν τα συναισθήματα τους, τα συσσωρεύουν και νιώθουν μόνοι, είναι πιο ευάλωτοι στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, βιώνουν τη θλίψη με ένταση και δυσκολεύονται να βρουν λειτουργικές λύσεις (π.χ. "μου είναι δύσκολο να μιλήσω για το πόσο άσχημα νιώθω, ποτέ δεν το έκανα με κανέναν").
Γενικότερη αρχή είναι ότι όσο "δεν μιλά το στόμα σας" για αυτά που νιώθετε/ θέλετε/ αποστρέφεστε, είναι πολύ πιθανό να αρχίσει "να μιλά το σώμα σας", εμφανίζοντας ψυχοσωματικά συμπτώματα (κεφαλαλγίες, στομαχόπονους, αϋπνίες, βουλιμία /ανορεξία, πόνους στη μέση και στο στήθος κ.α.), δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο θλίψης- ψυχοσωματικών -αδιεξόδου - θλίψης κ.ο.κ.
Όλοι μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη της κατάστασης που τους προκαλεί θλίψη και σταδιακά να βρουν τους τρόπους να την αλλάξουν. Αρκεί να μην περιμένουν να έρθει η χαρά από μόνη της ή να τους την προσφέρουν οι άλλοι (π.χ. "μόνο αν ο σύζυγος μου ήταν πιο πολύ στο σπίτι θα ήμουν χαρούμενη"/ "αν έκανα ένα δεύτερο παιδί θα έβρισκα πάλι τη χαρά και το νόημα ζωής που έχασα").
Ένα πρώτο βήμα είναι να αφήσετε για λίγο τα 'πρέπει' και να εστιάσετε στο πως 'θέλετε' να είναι για σας η καθημερινότητα σας, οι σχέσεις σας, η ζωή σας! Κανείς δεν μπορεί να φτάσει έναν στόχο αν πρώτα δεν τον έχει ονειρευτεί βήμα προς βήμα.
Όταν το αίσθημα της θλίψης επιμένει και εντείνεται κάνοντας το άτομο που τη βιώνει να νιώθει 'ανήμπορο' να απαλλαγεί τα συμπτώματα του τότε σκόπιμο θα ήταν να τα διερευνήσει και να τα αντιμετωπίσει με τη βοήθεια ενός ειδικού.
Μεταξύ άλλων παραγόντων, οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις που έχουν τα άτομα, παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των 'δυσφορικών' συναισθημάτων. Τα άτομα που βιώνουν έντονη θλίψη χρειάζεται αρχικά να μάθουν να αντιμετωπίζουν όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους μέσω μιας ρεαλιστικής οπτικής. Όπως έγραψε και ο Μένανδρος "αν διαλέγουμε να θυμόμαστε πάντα τα λυπηρά γεγονότα της ζωής μας, χωρίς να αντιπαραθέτουμε σε αυτά κάτι ευχάριστο που θα έρθει στο μέλλον, τότε όλη η ζωή μας θα είναι ένας διαρκής πόνος".
Εκτός από αυτούς που αναγνωρίζουν τη θλίψη τους και ζητούν βοήθεια, υπάρχουν κάποιοι που πιέζουν τον εαυτό τους, καμουφλάρουν και μεταμφιέζουν τα συναισθήματα τους, φοράνε μια 'χαμογελαστή μάσκα' που από κάτω κρύβει ένα θλιμμένο ή θυμωμένο πρόσωπο. Αν παγιωθεί αυτή η 'αντιστροφή των συναισθημάτων' (π.χ."είμαι απογοητευμένη από το γάμο μου αλλά μπροστά στους γονείς μου δείχνω χαρούμενη για να μην πάρουν την ικανοποίηση ότι είχαν δίκιο όταν μου έλεγαν να μην τον παντρευτώ" / "θέλω να κλάψω αλλά αναγκάζομαι να δείχνω χαρούμενη για να μην στεναχωρήσω το παιδί και τον άνδρα μου που δεν μου φταίνε σε τίποτα") τότε οι άνθρωποι παύουν να αναγνωρίζουν το τι πραγματικά νιώθουν. Αποξενωμένοι από τα συναισθήματα τους σταδιακά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τι θέλουν (ανάγκες), ποιοι είναι (ταυτότητα εαυτού) και που πάνε (σκοπός ζωής).
Όταν αμφισβητούμαι ή / και εγκλωβίζουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας, η σύγχυση που προκαλείται επηρεάζει την αυτοεκτίμηση-αυτοπεποίθηση μας, την υγεία μας, τη συμπεριφορά μας, τις σχέσεις μας, την εργασία μας και γενικότερα όλη τη ζωή μας.
Τα συναισθήματα και οι ανάγκες είναι αναπόσπαστο μέρος του εαυτού μας. Ο καθένας έχει την πλήρη ευθύνη του τι νιώθει, πότε το νιώθει και πως το εκφράζει. Οφείλουμε να τα αναγνωρίζουμε, να τα εκφράζουμε, να τα ελέγχουμε για να νιώθουμε κυρίαρχοι του εαυτού μας και ικανοί να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα.
Σεβόμενοι τα συναισθήματα μας -δίνοντας τους χώρο και χρόνο να εκφραστούν-, γνωρίζουμε τον εαυτό μας καλύτερα, δημιουργούμε ειλικρινείς και ουσιαστικές σχέσεις, βρίσκουμε την εσωτερική μας δύναμη για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και τον τρόπο να δημιουργήσουμε περισσότερο ευχάριστες συνθήκες ζωής.
Δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να αναγνωρίσει, με τα 'μάτια της ψυχής του', αν αυτά που έμαθε για να επιβιώσει του επιτρέπουν και να ζει ευχάριστα!
Κατερίνα Κ. Μιχαηλίδου
Σύμβουλος - Ψυχοθεραπεύτρια
Πηγή: http://www.eviaportal.gr/content.asp?ID=382
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου